ಪಠ್ಯ ಪುಸ್ತಕ ಎಂಬ ಮಿಂಚಿನ ಬಳ್ಳಿ

[Nataraj Huliyar]

ನಮ್ಮ ಬೋಧನಾ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಎಂಥೆಂಥ ಜಡ ಮನಸ್ಸುಗಳು ನುಸುಳಿವೆ ಎಂಬು­ದನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ನಿಜಕ್ಕೂ ಆತಂಕವಾಗು­ತ್ತದೆ. ಕಾಲೇಜುಗಳಿಗೆ ಶೇಕ್‌ಸಪಿಯರ್ ನಾಟಕ­ವನ್ನೋ ನಾಟಕ ಭಾಗವನ್ನೋ ಪಠ್ಯವನ್ನಾಗಿಸಿ­ದರೆ, ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಶೇಕ್‌್ಸಪಿಯರ್ ಅಪ್ರಸ್ತುತ ಎನ್ನುವ ನವ ಪಂಡಿತೋತ್ತಮರಿದ್ದಾರೆ! ಲಂಕೇಶ್‌ ಅವರ ‘ಮುಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡವನು’ ಎಂಬ ಪರಿಣಾಮ­ಕಾರಿ ಕತೆಯನ್ನಿಟ್ಟರೆ, ಅದು ವಿವಾದವುಂಟು ಮಾಡು­ತ್ತದೆ ಎಂದು ರಾಗ ಎಳೆಯುವ ಅಧ್ಯಾಪಕ­ರಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನಡ ಕವಿಗಳ ಅನುವಾದಗಳನ್ನು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿಟ್ಟರೆ, ಅನುವಾದ­ಗಳು ಬೇಡ ಎನ್ನುವವರಿದ್ದಾರೆ; ಹೀಗೆನ್ನುವವರು ನಾವು ಓದು­ತ್ತಿ­ರುವ ರಷ್ಯನ್ ಹಾಗೂ ಫ್ರೆಂಚ್ ಪಠ್ಯಗಳೆಲ್ಲ ಇಂಗ್ಲಿ­ಷಿಗೆ ಅನುವಾದಗೊಂಡವು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಣ ಮರೆವು ತೋರುತ್ತಾರೆ; ಹೊಸ ಲೇಖಕಿ­ಯೊಬ್ಬರ ಒಳ್ಳೆಯ ಕತೆಯನ್ನು ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಿ ಎಂದರೆ ‘ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ನೋಟ್ಸ್ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ, ಬೇಡ’ ಎನ್ನುವವರಿದ್ದಾರೆ!

ಈಚೆಗೆ ಬಂದಿರುವ ಪಿಯುಸಿ ಹೊಸ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಶೇಕ್‌ಸ­ಪಿಯರನ ‘ರೋಮಿಯೋ ಜೂಲಿಯೆಟ್’ ನಾಟಕದ ಎರಡು ಕೋಮಲ ಭಾಗ­ಗಳಿವೆ. ಅಧ್ಯಾಪಕ­ರೊಬ್ಬರು ‘ಈ ಪ್ರೀತಿಯ ಸ್ವಗತಗಳನ್ನು ಹದಿಹರೆಯದ ಹುಡುಗ ಹುಡುಗಿ­ಯರಿಗೆ ಹೇಗೆ ಪಾಠ ಮಾಡುವುದು?’ ಎಂದು ಆತಂಕದಿಂದ ಕೇಳಿದಾಗ ಅಚ್ಚರಿಯಾಯಿತು. ಜೀವನ ಪ್ರೀತಿಯುಳ್ಳ ಎಲ್ಲ ಅಧ್ಯಾಪಕ, ಅಧ್ಯಾಪಕಿ­ಯರೂ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಚರ್ಚಿಸಬಲ್ಲ ರಮ್ಯ ಭಾಗವಿದು. ‘ರೋಮಿಯೋ ಜೂಲಿಯೆಟ್’ ನಾಟ­ಕದಲ್ಲಿ ಜೂಲಿಯೆಟ್ಟಳ ಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕಂಡು ನಿಬ್ಬೆರ­ಗಾಗುವ ರೋಮಿಯೋನಲ್ಲಿ ವಿಸ್ಮಯ ಉಕ್ಕುತ್ತದೆ. ಆ ಉತ್ಕಟ ಭಾಗದ ಸರಳ ಅನುವಾದ: ‘ಓಹ್! ಅವಳು ದೀವಟಿಗೆಗಳಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಉಜ್ವಲವಾಗಿ ಬೆಳಗುವುದನ್ನು ಕಲಿಸುವಳು; ಅವಳು ಇರುಳ ಕೆನ್ನೆಯ ಮೇಲೆ ತೂಗುವಳು- ಇಥಿಯೋಪಿಯಾದ ಕರಿಯನ ಕಿವಿಯ ಶ್ರೀಮಂತ ಒಡವೆಯ ಹಾಗೆ; ಈ ಲೋಕದ ಬಳಕೆಗಲ್ಲ ಅವಳ ಚೆಲುವು; ಕಾಗೆಗಳ ನಡುವೆ ಬಿಳಿ ಪಾರಿವಾಳ ಮಿಂಚುವ ಹಾಗೆ ಅವಳು ಆ ಹೆಂಗಳೆ­ಯರ ನಡುವೆ ಮಿಂಚುವಳು; ಅವಳ ನಾಟ್ಯ ಮುಗಿದ ಮೇಲೆ ಅವಳು ನಿಂತ ತಾಣವನು ದಿಟ್ಟಿಸುವೆನು; ಅವಳ ಕೈ ಮುಟ್ಟಿ ನನ್ನೀ ಒರಟು ಕೈಗಳನು ಹರಸಿ­ಕೊಳ್ಳುವೆನು. ಈ ತನಕ ಈ ಹೃದಯ ಪ್ರೀತಿಸಿತ್ತೇ? ದೃಷ್ಟಿಯೇ! ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ತೊರೆದು­­ಬಿಡು! ಈ ರಾತ್ರಿಯ ತನಕ ಅಸಲಿ ಚೆಲುವನ್ನು ನಾ ಕಂಡಿರಲಿಲ್ಲ!’

ಆನಂತರ ರೋಮಿಯೋ, ಜೂಲಿಯೆಟ್ ನಡುವೆ ಪ್ರೀತಿ ಮೊಳೆಯು­ತ್ತದೆ. ಮುಂದಿನ ದೃಶ್ಯ­ವೊಂದರಲ್ಲಿ ಜೂಲಿಯೆಟ್ ಉತ್ಕಟವಾಗಿ ರಾತ್ರಿ­ಯನ್ನು ಬೇಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ: ‘ಬಾ ಕೋಮಲ ರಾತ್ರಿಯೆ ಬಾ; ಬಾ ರೋಮಿಯೋ ಬಾ; ಬಾ ರಾತ್ರಿಯ ಹಗಲೆ ಬಾ. ಕಾಗೆಯ ಮೇಲೆ ಹರಡಿದ ಹಿಮಕ್ಕಿಂತ ಬಿಳುಪಾಗಿ ಇರುಳ ರೆಕ್ಕೆಯ ಮೇಲೆ ರೋಮಿಯೋ ನೀ ಬರುವೆ; ಬಾ ಕೋಮಲ ರಾತ್ರಿಯೇ ಬಾ; ಬಾ ಕರಿ ಹುಬ್ಬಿನ ರಾತ್ರಿಯೆ ಬಾ; ನನಗೆ ನನ್ನ ರೋಮಿಯೋ ಕೊಡು; ಅವನು ಸತ್ತಾಗ ಅವನನ್ನು ಪುಟ್ಟ ತಾರೆಗಳಂತೆ ಕತ್ತರಿಸು; ಆಗ ಅವನು ಸ್ವರ್ಗದ ಮುಖವನು ಫಳಫಳ ಹೊಳೆ­ವಂತೆ ಮಾಡುವನು; ಆಗ ಜಗವೆಲ್ಲ ರಾತ್ರಿ­ಯನು ರಮಿಸು­ವುದು; ಕಣ್ಣು ಕುಕ್ಕುವ ಆ ಸೂರ್ಯನನು ಪೂಜಿಸುವುದ ಕೈಬಿಡುವುದು...’

ಓದಿದಾಗ, ಅಭಿನಯಿಸಿದಾಗ ಎಲ್ಲ ಜೀವಂತ ಮನುಷ್ಯರೂ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಮಿಡಿಯುವ ಭಾಗ­ಗಳಿವು. ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿ­ಯರು ಏನು ಹೇಳಬಹುದೆಂಬ ಕುತೂಹಲ ನನ­ಗಿತ್ತು. ಅವರಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ಈ ವರ್ಣನೆಯನ್ನು ಓದಿ ಪುಳಕಗೊಂಡಿದ್ದರು. ಇಲ್ಲೇ ಇನ್ನೊಂದು ಘಟನೆಯನ್ನೂ ಹೇಳಿಬಿಡ­ಬೇಕು. ನಾವು ಈ ಪಠ್ಯಕ್ಕೆ ಬರಹಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವಾಗ, ಅದೇ ಆಗ ಮೊದಲ ಪಿಯುಸಿ ಮುಗಿಸಿದ್ದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿ­ಯೊಬ್ಬಳು ಎರಡನೆಯ ಪಿಯುಸಿಗೆ ಯಾವ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೋ ಎಂಬ ಕುತೂಹಲ­ದಿಂದ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದಳು. ಈಗಾ­ಗಲೇ ಆ ಹುಡುಗಿ ಓದಿದ್ದ ಮೊದಲ ಪಿಯುಸಿ ಪಠ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಅವಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಕೇಳಿದಾಗ ಅವಳು ಥಟ್ಟನೆ ಕೊಟ್ಟ ಉತ್ತರ: ‘ಪುಸ್ತಕದ ಮೊದಲ ಎರಡು ಮೂರು ಪಾಠಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮನ್ನು ಬರೀ ಅಳಿಸುತ್ತೀರಿ. ನಮ್ಮನ್ನು ಚಿಯರಪ್ ಮಾಡುವ ಪಠ್ಯಗಳು ಕೂಡ ನಮಗೆ ಬೇಕು.’

ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ರೂಪಿಸುವವರು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರ ಮಾತು­ಗಳನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ತುಂಬಾ ಮುಖ್ಯ ಎಂಬು­ದನ್ನು ಈ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ­ದಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಯರು ತಂತಮ್ಮ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಸ್ಪಂದಿಸಬಲ್ಲ ಬರಹ­ಗಳೂ ಇರಬೇಕೆಂಬುದು ನಮಗೆಲ್ಲ ಮತ್ತೆ ಖಾತ್ರಿಯಾಗ­ತೊಡಗಿತು. ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ­ಗಳನ್ನು ಮಾಡುವವರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳೂ ಬೋಧಕರೂ ತೊಡಗಿ ಬೆಳೆಸ­ಬಲ್ಲ ಕೃತಿಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿ­ಯಾಗಿ ಯೋಚಿಸುವಂತೆ ಕಾಣುವು­ದಿಲ್ಲ. ಸಾಹಿತ್ಯ ಪಠ್ಯವೆಂದರೆ ವಿವಿಧ ಸ್ವರ ಮೇಳಗಳ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ­ದಂತೆ; ಅಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಬದುಕಿಗೆ ಅಣಿಗೊಳಿಸ­ಬಲ್ಲ ಲೇಖನಗಳು ಬೇಕು; ಮಾನವ ವರ್ತನೆ­ಗ­ಳನ್ನು, ಸಮಾಜವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುವ ಕತೆ­ಗಳು ಬೇಕು; ಭಾಷೆಯ ಅನಂತ ಸಾಧ್ಯತೆ­ಗಳನ್ನು ಹೇಳಿಕೊಡುವ ಪದ್ಯಗಳು ಬೇಕು. ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಬಗೆಯ ಅಗತ್ಯ­ಗಳು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪಠ್ಯಕ್ಕಿರುತ್ತವೆ.

ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಕ್ಲಾಸ್ ರೂಮಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪಠ್ಯ­ಪುಸ್ತಕದ ಬಗೆಬಗೆಯ ಪಾಠ­ಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ­ಕೊಡು­ವವರು ಹಲಬಗೆ­ಯಲ್ಲಿ ಪರಕಾಯ ಪ್ರವೇಶ­ಗಳನ್ನು ಮಾಡು­ತ್ತಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಬಗೆಯ ಪಠ್ಯಗಳನ್ನಾದರೂ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ತಾವು ಬೋಧಿ­ಸುವ ಪಠ್ಯವನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಲಾರದ­ವರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ­ಗಳನ್ನೂ ತರಗತಿಗಳನ್ನೂ ಮಂಕಾಗಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವವರ ಪೂರ್ವಗ್ರಹಗಳು ಕೂಡ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ­ಗಳನ್ನು ಜಡ­ಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಈಚೆಗೆ ಒಂದು ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ಸಮಿತಿ­ಯಲ್ಲಿ ಲಂಕೇಶ ಅವರ ‘ಮುಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡವನು’ ಕತೆಯನ್ನು ಕೆಲವರು ಸೂಚಿಸಿದರೆ, ಅದು ವಿವಾದ ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕೆಲವರು ಹಾರಾಡ­ತೊಡಗಿ­ದರು. ಈ ಕತೆಯಲ್ಲಿ ಲಿಂಗಾಯತ ಜಾತಿಯ ಬಸಲಿಂಗ ತನ್ನ ಎಡಗಣ್ಣಿಗೆ ತೊಂದರೆಯಾದಾಗ ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ಎಂಬ ದಲಿತ ಡಾಕ್ಟರ ಬಳಿ ಹೋಗು­ತ್ತಾನೆ. ಅವನ ಕಣ್ಣಿನ ಆಪರೇಷನ್ ಆದ ಎರಡು ವಾರ ತಲೆಗೆ ನೀರು ಹಾಕದಿರಲು ಡಾಕ್ಟರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ; ಆದರೆ ಬಸಲಿಂಗನ ಜಾತಿಪೀಡಿತ ಮನಸ್ಸು ಈ ಮಾತನ್ನು ಕೇಳಿಸಿಕೊಳ್ಳದೇ ಹೋಗು­ತ್ತದೆ; ಅವನು ಮೈಲಿಗೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸ್ನಾನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಸೋಂಕು ತಗುಲಿ ಕಣ್ಣು ಕಳೆದು­ಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಮುಂದೆ ಅವನ ಬಲಗಣ್ಣಿಗೂ ತೊಂದರೆಯಾದಾಗ ಯಾವ ಡಾಕ್ಟರ ಬಳಿಯೂ ಅದಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರ ಸಿಗದೆ ಮತ್ತೆ ಅವನು ತಿಮ್ಮಪ್ಪ­ನವರ ಬಳಿಯೇ ಹೋಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ಮರುಕದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಕಣ್ಣಿಗೂ ಆಪರೇ­ಷನ್ ಮಾಡಿ ‘ಈ ಸಲವಾದರೂ ನಾನು ಹೇಳಿ­ದಂತೆ ಮಾಡು, ತಕ್ಷಣ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಬೇಡ’ ಎಂದು ಎಚ್ಚರಿಸಿ ಅವನ ಕಣ್ಣನ್ನು ಉಳಿಸು­ತ್ತಾರೆ. ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಮತಿಹೀನ ಭಾರತ ತನ್ನ ಕಣ್ಣನ್ನೇ ಕಳೆದು­ಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಹೇಳುವ ಈ ಕತೆಯನ್ನು ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಓದಿದ ಎಲ್ಲ ಜಾತಿಯ ಮಕ್ಕಳೂ ಅದರ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಗ್ರಹಿಸಿರುವ ಉದಾಹರಣೆಗಳಿವೆ. ಆದರೆ ಮಕ್ಕಳಿಗಿ­ರುವ ಮುಕ್ತತೆ ಮೇಷ್ಟ್ರುಗಳಿಗೆ ಇಲ್ಲದಿರುವುದು ಆತಂಕ ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತದೆ.

ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ­ರುವ ಜಾತಿಯ ಕೊಳೆಯನ್ನು ತೊಳೆಯ­ಲೆತ್ನಿಸುವ ‘ಮುಟ್ಟಿಸಿ­ಕೊಂಡವನು’ ಥರದ ಕತೆಯೂ ಪಠ್ಯ­ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಇರ­ಬೇಕು. ಹಾಗೆಯೇ ಹದಿಹರೆ­ಯದ ಮೀರು­ವಿ­ಕೆಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಮಧುರ­ವಾದ ಮೂಡನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ರೋಮಿಯೋ ಜೂಲಿ­ಯೆಟ್ ಸ್ವಗತಗಳ ತೀವ್ರ ಭಾವಗೀತೆಯೂ ಅಲ್ಲಿರ­ಬೇಕು. ಅದರಲ್ಲೂ ಒಬ್ಬರನ್ನೊಬ್ಬರು ದ್ವೇಷಿ­ಸುವ ಎರಡು ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ರೋಮಿಯೋ- ಜೂಲಿಯೆಟ್ ತಮ್ಮ ಮುಗ್ಧ ಪ್ರೀತಿಯಿಂದಲೇ ದ್ವೇಷದ ಗೋಡೆ­ಗಳನ್ನು ದಾಟುವುದರಿಂದ ಈ ಪದ್ಯ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಹತ್ವವೂ ಇದೆ. ಈ ಪಾಠ ಹೇಳುವವರು ಅದನ್ನೂ ಹೇಳಿ­ಕೊಡ­ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ತರಗತಿ­ಯಲ್ಲಿ ಪಾಠ ಮಾಡು­ವವರು ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಮೂಡುಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸು­ತ್ತಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಹುಡುಗ, ಹುಡುಗಿಯರ ಕೈಯಲ್ಲಿರುವ ಪುಸ್ತಕ­ಗಳು ಅವ­ರಲ್ಲಿ ಪ್ರೀತಿ, ಕುತೂಹಲ ಹುಟ್ಟಿ­ಸು­ವಂತೆ ಆಕ­ರ್ಷ­ಕವಾಗಿ ಇರ­ಬೇಕಾ­ಗು­ತ್ತದೆ. ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ನೋಡಿದಾಗ ಈ ಸಲದ ಪಿಯುಸಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಖ್ಯಾತ ಕಲಾವಿದ ಪ್ರಕಾಶಬಾಬು ರಚಿ­ಸಿದ ಚಿತ್ರಗಳು, ಹೊಸ ವಿನ್ಯಾಸ ಹಾಗೂ ಮುದ್ರಣ ಎಲ್ಲವೂ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿವೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಬೆಳ­ಗಾವಿಯ ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ ಪದವಿ ತರಗತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಹೊರತಂದ ಕನ್ನಡ ಪಠ್ಯಗಳ ಆಯ್ಕೆಯ ವೈವಿಧ್ಯ, ದಕ್ಷತೆ, ವಿನ್ಯಾಸ ಹಾಗೂ ಮುದ್ರಣಗಳ ಸೌಂದರ್ಯ ಕಂಡಾಗ ಕೂಡ ಇಷ್ಟೇ ಆನಂದವಾಗಿತ್ತು. ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ­ಗ­ಳನ್ನು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಹಿಡಿಯಲಾಗದಂತೆ ಮುದ್ರಿಸು­ವುದು ತಮ್ಮ ಆಜನ್ಮಸಿದ್ಧ ಹಕ್ಕೆಂಬಂತೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಈ ಬಗೆಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಕೊಂಚ ಕಣ್ಣು ಬಿಟ್ಟು ನೋಡಬೇಕು.

ಅದೇ ವೇಳೆಗೆ ಹಲವು ತಲೆಮಾರುಗಳ ಸಂವೇ­ದನೆ, ಅಭಿರುಚಿಗಳನ್ನು ಪೊರೆಯುವ ಪಠ್ಯಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವವರು ಅತ್ಯಂತ ಜವಾಬ್ದಾರಿ­ಯಿಂ­ದಲೂ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ವಿಶ್ವ­ವಿದ್ಯಾಲಯವೊಂದರ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಲೇಖಕ ಲೇಖಕಿಯರಿಗೂ ಜಾಗವಿರಲಿಲ್ಲ. ಕಾರಣ, ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದವರು ತಮ್ಮ ಬರಹಗಳಿಂದ ಆ ಪಠ್ಯವನ್ನು ತುಂಬಿಸಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದರು!
ನಾನೊಂದು ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶ್ವ­ವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಕನ್ನಡ ಎಂ.ಎ ಪದವಿ ಪಡೆದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯೊಬ್ಬನನ್ನು ಕನ್ನಡ ಕಾದಂಬರಿ ಪರಂಪ­ರೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದರೆ, ಆತ ಕಾರಂತ, ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಕಾದಂಬರಿಗಳನ್ನೇ ಓದಿರಲಿಲ್ಲ. ಯಾಕೆ ಎಂದರೆ ಅವನ ಉತ್ತರ: ‘ಅವು ನಮ್ಮ ಸಿಲಬಸ್ಸಿನೊಳಗೆ ಇರಲಿಲ್ಲ.’ ಮುಂದೆ ಅಧ್ಯಾಪಕ­ನಾಗಲಿರುವ ಆತ ಕನ್ನಡದ ದೊಡ್ಡ ಲೇಖಕರನ್ನೇ ಓದದಂತೆ ಅವನ ಅಧ್ಯಾಪಕರು ನೋಡಿ­ಕೊಂಡಿ­ದ್ದರು! ಕನ್ನಡದ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಲೇಖಕ, ಲೇಖಕಿಯರನ್ನು ಓದದೆ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪದವಿ ಪಡೆದವನೊಬ್ಬ ಮುಂದೆ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಎಂಥ ಅಭಿರುಚಿ ಮೂಡಿಸಬಹುದೆಂಬುದನ್ನು ಸುಲಭ­ವಾಗಿ ಊಹಿಸಬಹುದು.

ಕೊನೆ ಟಿಪ್ಪಣಿ: ಹುಡುಗ ಹುಡುಗಿಯರ ಮುಗ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಮೇಷ್ಟರ ಸಿನಿಕತೆಗೆ ಉದಾ­ಹರಣೆ ಎಂದರೆ, ನಾನು ಬಿ.ಎ. ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಕವಿ ಬೇಂದ್ರೆ ತೀರಿಕೊಂಡರು. ಆಗ ಮಿತ್ರನೊಬ್ಬ ‘ಇದೇನಿದು! ಬೇಂದ್ರೆ ಈಗ ತೀರಿಕೊಂಡರೆ? ಅವರು ನಮ್ಮ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಬುಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದರಲ್ಲ?’ ಎಂದ ಮುಗ್ಧವಾಗಿ. ಇದೇಕೆ ಈ ಪ್ರಶ್ನೆ ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ನೋಡಿದರೆ, ‘ಅಯ್ಯೋ! ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಟೆಕ್ಸ್ಟ್ ಬುಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದವರೆಲ್ಲ ತೀರಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ’ ಎಂದ!

ಈ ಥರದ ಮುಗ್ಧರಂತೆಯೇ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ ದೊಡ್ಡ ಲೇಖಕ–ಲೇಖಕಿ­ಯ­ರನ್ನು ಓದಿದವರಿದ್ದಾರೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಓದಿದ ಪಠ್ಯಗಳು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಹಸಿವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ರಜೆಯಲ್ಲಿ ಓದಲು ಹೊಸ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಸಿಗದೆ ಸೀನಿಯರ್ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಕನ್ನಡ ಪಠ್ಯಗಳನ್ನೆಲ್ಲ ಓದಿಬಿಡುತ್ತಿ­ದ್ದುದು ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬಿದ್ದ ಬೆಸಗರಹಳ್ಳಿ ರಾಮಣ್ಣನವರ ಕತೆಯಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಯ ಎಲ್ಲರಿಂದಲೂ ಕುರಿನಂಜ ಎಂದು ಕಿಚಾ­ಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ ಮರಿನಂಜ, ಕತೆಯ ಕೊನೆಗೆ ‘ನಿಮ್ಮಪ್ಪ ಕುರಿನಂಜ’ ಎಂದು ರೇಗಿ ಕುಡಗೋಲು ಎತ್ತುವ ಭಾಗ ನನ್ನಲ್ಲಿ ಪುಳಕದ ಜೊತೆಗೆ ಬಂಡಾ­ಯದ ಧೋರಣೆಯನ್ನೂ ಹುಟ್ಟಿಸಿಬಿಟ್ಟಿತ್ತು.
ಇಂಥ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಎಲ್ಲರ ಬದುಕಿ­ನಲ್ಲೂ ಇರುತ್ತವೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾ­ಲಯದ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದ ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರ ‘ನಮ್ಮ ಅಳತೆಯನ್ನು ಮೀರಲಾಗದ ದೇವರು’ ಎಂಬ ಲೇಖನ ಓದಿ ವಿಚಾರವಂತರಾದ ವಿದ್ಯಾ­ರ್ಥಿಗಳಿದ್ದಾರೆ. ತಮ್ಮ ಭಾಷಾ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಕತೆ, ಪದ್ಯ ಓದಿ ಬರವಣಿಗೆಯ ಕಲೆ ಕಲಿತವರಿದ್ದಾರೆ. ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕಗಳು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಬಗೆಬಗೆಯ ಎನರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಹೊರಚಿಮ್ಮಿಸುತ್ತಿ­ರು­ತ್ತವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪಠ್ಯಪುಸ್ತಕ ರೂಪಿಸುವವರಿಗೆ ಹಾಗೂ ಬೋಧಿಸುವವರಿಗೆ ತಾವು ನಿಜಕ್ಕೂ ನಾಡು ಕಟ್ಟುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ನಂಬಿಕೆ ಇರುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು. ಸಿನಿಕತನದಿಂದ ಯಾವ ಹೊಸತೂ ಹುಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಇರುವ ಒಳ್ಳೆಯದೂ ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಸರಳ ಸತ್ಯವನ್ನು ನಾವು ಮರೆಯಬಾರದು.